-
1 кырык
числ. колич.1)а) в разн. знач. со́рок (40)кырык кеше — со́рок челове́к
кырык мичкә бал — со́рок бо́чек мёда
б) в составе определенных сочетаний: сорока-кырык градуслы — сорокагра́дусный
кырык литрлы — сорокалитро́вый
кырык яшьле — сорокале́тний
2) перен. мно́го, мно́го раз, без счёту, несчётное коли́чествокырык хат килде инде безгә — нам пришло́ уже́ несчётное коли́чество пи́сем
бер түгел, кырык уйладым инде — я поду́мал (об э́том) не раз, без счёту (букв. со́рок раз)
ул кырыкта — ему́ со́рок ( лет)
аңа кырыклар бар — ему́ (уже́) о́коло сорока́ ( лет)
4) в притяж. ф. кырыгы этногр. сорочи́ны, сорокови́ны ( поминки на сороковой день после смерти)кырыгын укыту — отме́тить сорокови́ны
5) в ф. кырыктан ( ничә) сорокова́якырыктан бер — одна́ сорокова́я ( часть)
кырыктан өч — три сороковы́х (ча́сти)
6) в знач. нареч. многокра́тно; мно́го разбармам дигән җиреңә кырык барырсың — (посл.) туда́, куда́ зарека́лся не ходи́ть, ещё со́рок (мно́го) раз пойдёшь
•- кырык еллыгы
- кырык итәкле
- кырык кат
- кырык катлама
- кырык катлы
- кырык корама
- кырык тартма
- кырык теш
- кырык тырнак
- кырык чөй
- кырык фарыз
- кырык ясин
- кырык ясин чыгу••кырыкка җиткәч, шырыкка китә — (посл.) дожи́л до сорока́ - счита́й нача́ло конца́
кырыгына бер иман — всей сво́ре цена́ грош; (все они́) одного́ по́ля я́года; одни́м ми́ром ма́заны (букв. одна́ ве́ра на со́рок душ)
кырык бер (кырык та бер) кабат (кат, мәртәбә) — ещё и ещё раз, без конца́
кырык даланың кырыена — за три́девять земе́ль
кырык кабат (кат, мәртәбә, тапкыр) — многокра́тно - со́рок раз, сто раз, ты́сячу раз
кырык чөйләре кырылмагае (кырылып ятсын) — ≈≈ ну и пусть - мне-то что?
кырык эшем кырылып ята — разрыва́юсь на ча́сти ( много дел одновременно)
кырыкка теленү (телгәләнү) — вконе́ц излохма́титься
кырыкка ярылу — разрыва́ться на ча́сти
кырыкка ярылырдай булып — гото́вый разрыва́ться на ча́сти
кырыктан артык кыңгыр яу — у́йма недоста́тков
См. также в других словарях:
зәкят — Шәригать кушуы буенча, байлыкның ярлыларга һәм дин файдасына бирелергә тиешле кырыктан бер өлеше 2. Ханлыклар чорында: хан тарафыннан халыкка салына торган салым … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге